Inclusieve instituties

Het bestaan van sterke inclusieve instituties is ook een voorwaarde voor een goed systeem dat bijstuurt. Instituties zijn inclusief als er sprake is een onpartijdig rechtssysteem en van publieke diensten die de mensen gelijke kansen geven. Inclusieve instituties zorgen ervoor dat iedereen gelijk is voor de wet en dat de overheid en de bestuurders zich houden aan de wet net zo goed als wij schlemielen er ons aan moeten houden.

In zijn boek Political order and political decay geeft Fukuyama aan dat een goed werkende democratie niet vanzelfsprekend een blijvend systeem is, maar ook dat landen waar een goed werkend en onkreukbare overheidsapparaat aanwezig is een betere democratie ontwikkelen dan landen waar de democratie opkwam terwijl er nog geen sterke bureaucratie was. Tegenwoordig is bureaucratie een vies woord, maar dat komt omdat we een overheidsapparaat en een betrouwbare bureaucratie hebben.

Je ziet pas hoe belangrijk deze is, wanneer die afwezig is. Denk aan Griekenland waar geen betrouwbare belastingdienst is, geen goed werkend kadaster en het overheidsapparaat gevuld is met ambtenaren die hun baan verdienden aan de politici die om herkozen te worden baantjes uitdeelden.

Maar moet dat gepaard gaan met de toenemende controle op controle? Moet er altijd van bovenaf gevraagd worden om rapportages?